زخم بستر چیست؟
زخم بستر یکی از انواع زخم های فشاری است و درمان زخم بستر باید به موقع صورت بگیرد. زخم بستر که در دسته بندی زخم های مزمن مورد بررسی قرار میگیرد. این زخم در شروع علامت قابل توجهی بر سطح پوست بر جا نمیگذارد اما بسته به میزان فشار و نیز ناحیه ای که تحت فشار قرار گرفته است از چند ساعت تا چند روز سطح پوست قرمز رنگ میشود.
زمانیکه پوست در محل برجستگی های استخوانی مدت طولانی تحت فشار قرار میگیرد، میزان خونی که به منطقه مذکور میرسد کم میشود و بافت آن ناحیه دچار کم خونی و کاهش اکسیژن و مواد غذایی میشود. از این رو با علامت مشخص قرمزی سطح پوست که به نوعی نشان اولیه زخم های فشاری به شمار می آید، زخم بستر شروع میشود.
چه افرادی درخطر ابتلا به زخم بستر میباشند؟
افراد دارای محدودیت حرکتی یا افرادی که از صندلی چرخ دار (ویلچر) استفاده میکنند یا بیمارانی که برای مدت طولانی بستری میشوند بسیار مستعد ابتلا به زخم فشاری یا زخم بستر میباشند.
- بیماران با محدودیت حرکتی: بیماران دچار سکته مغزی با فلج اندامها، شکستگی پا یا لگن یا تعویض مفصل ران یا زانو، معلولین ذهنی- حرکتی، بیماران پس از اعمال جراحی بزرگ
- بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی ناشی از حوادث و یا تصادفات، جانبازان جنگی
- بیماران استراحت مطلق: بیماران بیهوش، بیماران فلج، سالمندان، بیماران مبتلا به MS (مولتیپل اسکلروزیس )، بیماران بستری در بخشهای ویژه بیمارستانی
آیا تنها عامل ایجاد کننده زخم بستر، فشار در مناطق استخوانی است؟
جواب منفی است. اگرچه نیروی اعمال شده ناشی از وزن بر سطوح سفت مثل ویلچر و یا تخت بر پوست مناطق استخوانی بدن عامل اصلی و اولیه میباشد. اما عوامل دیگری نیز در ایجاد زخم بستر نقش دارند که باید مورد توجه قرار بگیرند و درمان زخم بستر را عملی تر میسازند. این عوامل عبارتند از:
- نیروی اصطکاک و نیروهای قیچی کننده ناشی از کشیده و سائیده شدن پوست بر روی بستر یا ملافه پرچروک
- بیحرکت بودن بیمار
- وضعیت بد تغذیه ای بیمار
- گردش خون ضعیف مانند بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی و یا نارسایی احتقانی قلب
- گرما ورطوبت در موضع در معرض خطر که می تواند ناشی ازتعریق فراوان ویا بی اختیاری ادراری یا مدفوعی باشد.
- چاقی یا لاغری بیش از حد
- سن بالای بیمار
- ابتلا به دیابت، سرطان و یا بیماری زمینه ای طولانی مدت مانند بیماریهای عروقی و یا مغزی