چسب پانسمان ضد حساسیت
یکی از نکات مهم در انتخاب انواع پانسمان توجه به این موضوع است که تا حد امکان فاقد مواد آلرژی زا باشند و موجب واکنشهای حساسیتی یا آلرژیک در بیمار نشوند.
این امر در مورد برخی از زخمهای پا، مثل زخم وریدی پا که معمولا در برابر عوامل موضعی؛ مانند پانسمان و لوسیون و… واکنشهای پوستی نشان میدهند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
بروز واکنشهای آلرژیک موجب تاخیر در بهبودی و نیز افزایش هزینه های درمان است.
پیشگیری از واکنشهای ذکر شده باید هنگام انتخاب روش درمان مورد توجه قرار بگیرد. مطلع بودن از پتانسیل درماتیت تماسی آلرژیک برای شناخت و اجتناب از پانسمانها یا مواد موضعی ای که میتوانند ایجاد حساسیت کنند، اهمیت دارد.
پوست اطراف زخم معمولا در معرض درجات مختلف از تروما و آسیب است.
علت تروما و آسیب اطراف زخم چیست؟
در تماس بودن با ترشحات زخم
شستشوی مداوم پوست اطرف زخم با روشهای مختلف
چسباندن و کندن مکرر چسب پانسمان یا نوار چسبهایی که برای ثابت نگه داشتن پانسمانهای بدون چسب استفاده میشوند.
این امر مراقبت از پوست اطراف زخم را به چالش میکشد.
برای مثال در بیماران مبتلا به زخم وریدی پا، تغییرات در گردش خون محلی، همراه با فشار خون وریدی، میتواند منجر به ایجاد شرایطی مانند لیپودرماتوسکلروزیس ، آتروفی بلانچ ، هایپرپیگمانتاسیون ، خشکی و …. شود.
بنابراین تماس مکرر با انواع مواد شیمیایی موضعی ، به عنوان مثال ، استروئیدهای موضعی، آنتی بیوتیکها، امولوسیونها و چسبهایی که برای مدت طولانی استفاده میشوند، میتواند ایجاد درماتیت تماسی کند.
طبق مطالعات انجام شده درماتیت تماسی در ۳۰% از زخمهای مزمن اتفاق می افتد.
موادی که باعث حساسیت زایی میشوند:
انواع محصولات پزشکی از جمله لاتکس ، نیکل ، لانولین ، مواد امولسیون کننده ، اسانسها و… در این امر دخیل هستند. ترکیبات ضد میکروبی که در آماده سازی و پانسمان زخم استفاده میشود نیز میتواند باعث واکنشهای حساسیت زایی شود.
به عنوان مثال سولفات نئومایسین، کلرامفنیکل، باسیتراسین و کرم ستریماید.
همچنین ضد عفونی کننده هایی که معمولاً مورد استفاده قرار میگیرند، مانند نیترات نقره، سولفادیازین نقره، ید و تریکلوزان، همگی دارای قابلیت حساس سازی هستند.
علاوه بر این، واکنش حساسیتی به پانسمان زخم یا اجزای آن (به عنوان مثال چسبها) معمول است که در این متن به آن اشاره شد.
علائم حساسیت به چسب پانسمان :
قرمزی، خارش، التهاب، اگزما و ….
درمان درماتیت تماسی :
درمان استاندارد صرفاً اجتناب یا حذف ماده آلرژن است.
سپس میتوان از کرمهای آب رسان و ژل های شست و شوی غیر صابونی برای کمک به ترمیم پوست استفاده کرد.
همچنین در صورت وجود خارش در ناحیه دچار درماتیت، آنتی هیستامینهای خوراکی برای درمان خارش مفید هستند.
استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی نیز زیر نظر پزشک و بسته به نیاز بیمار صورت میگیرد.
گاهی هم ممکن است بیمار به درمان با کورتیکواستروئیدهای سیستمیک یا سایر عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی نیاز داشته باشد. اگرچه شواهد استفاده از آنها محدود است.
دقت شود در صورت انجام درمانهای موضعی معمول، ادامه عوارض یا شدیدتر شدن حساسیت، نشان میدهد که اقدامات کافی برای جلوگیری از مشکل انجام نشده است و باید زیر نظر پزشک اقدامات مناسب تری صورت گیرد.
استفاده از چسب و پانسمانهای ضد حساسیت برای جلوگیری از عوارض مانند درماتیت تماسی و … نیز اهمیت دارد.
این چسب و پانسمانهای ضد حساسیت، در انواع مختلف وجود دارند.
نوارچسب جراحی ضد حساسیت :
این نوارچسبها از الیاف بافته نشده و ضد حساسیت تشکیل شده اند و برای فیکس کردن انواع پانسمان به ویژه در افراد با پوست حساس مناسب هستند.
این نوار چسب نسبت به هوا و بخارآب نفوذپذیر است و به پوست اجازه تهویه و عبور رطوبت ناشی از تعریق را میدهد. بنابراین حتی در صورت پوشاندن سطوح وسیع پوست و استفاده طولانی‌مدت، لیچ افتادگی در زیر آن اتفاق نمی افتد.
ویژگی خوب این نوع چسب، آغشته بودن آن به ماده آب‌گریز است که آن را از نفوذ رطوبت و آلودگی خارجی محافظت میکند و بدون درد و به‌جا گذاشتن باقیمانده به‌آسانی از پوست جدا میشود.
موارد مصرف:
موارد مصرف برای ثابت کردن انواع کات تر و آنژیوکت است.
مزایا:
مزایای مصرف این نوار چسب، چسبندگی خوب و ثابت کردن عالی کات تر و سازگاری با پوست و تطبیق‌پذیری مناسب با ناهمواریهای پوست است. چسبندگی مناسب این چسب با نگه‌داشتن و گرم شدن حاصل میشود.
چسب جراحی پارچه‌ای:
این چسبهای استریل چند منظوره که پوشش نرم پارچه ای دارند؛ برای کاهش خطر حساسیت دارای چسب رزین طبیعی هستند.
موارد مصرف:
این چسب معمولا به‌عنوان ثابت‌کننده پانسمان استفاده میشود.
مزایا:
چسبندگی آن بر روی پوست بسیار خوب بوده و اجازه تهویه و خروج بخار را از سطح پوست میدهد.
بدون برجاماندن باقیمانده از روی پوست برداشته میشود و حاشیه زیگزاگی آن موجب میشود به‌راحتی قابل بریدن با دست باشد.
این چسب با پوست سازگار است به سادگی از ناحیه پرفراژ در دو جهت قابل برش است.
چسب لوکو پلاست :
چسب لوکوپلاست BONMED ZINC OXIDE چسبی مقاوم است.
این چسب پارچه‌ای است که مایه چسب آن حاوی اکسید روی و لاتکس میباشد و مقاومت خوبی در برابر پارگی دارد.
موارد مصرف:
در پزشکی برای بستن پانسمان و فیکس کردن آنژیوکت و … به کار میرود.
مزایا:
امکان تنفس پوستی دارد
دارای انعطاف‌پذیری بالا
مقاومت خوب دارد
چسب شفاف :
نوارچسب جراحی پلی‌اتیلنی یا پلی اورتان شفاف با امکان مشاهده ناحیه زخمی در بیمار به دلیل ساختار شفاف آن، قابل‌استفاده جهت ثابت نگه‌داشتن لوازم پزشکی بر روی بدن و پوست است.
چسبهای پزشکی باید حالت چسبندگی به مواد داشته باشند. به عنوان مثال ایجاد اتصال مابین حوله ی جراحی و پوست ایجاد کنند و باید به ماده ی مورد نظر و سطح هدف اتصال محکمی پیدا کنند.
در واقع چسبندگی چسبهای پزشکی به پوست باید در حد اعتدال و مناسب باشد. هر چسب و پانسمان پزشکی با توجه به شیوه مصرفی که دارد باید فرآیند استریل خاص خودش روی آن انجام شود.
موارد مصرف:
اقدامهای لازم در صورت ایجاد آلرژی:
چسب باید فورا از روی پوست برداشته شود.
از تماس مجدد با چسب پرهیز شود.
تغییرات آب و هوا میتواند شرایط متفاوتی را برای حالت حساسیت ایجاد کند. در نتیجه ممکن است کمک گرفتن و دریافت توصیه از یک پزشک نیاز باشد.
اگر علایم حساسیت بعد از مدت زمانی به خودی خود از بین نرفت یا هر مشکل جدی دیده شد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.
برای ترمیم زخم به جای چسب از باند استفاده کنید.
مزایا:
امکان مشاهده ناحیه زخم در بیمار به دلیل ساختار شفاف آن
قابلیت نفوذپذیری به هوا
نامرئی بودن در برابر اشعه ایکس است
موارد حساسیت گزارش شده در استفاده از پانسمانها و سایر ابزاری که در درمان زخم به کار میروند:
- سندرم کهیر تماسی، یک واکنش حساسیت فوری نوع ۱ (در این مورد به کربوکسی متیل سلولز در پانسمان) گزارش شده است و همچنین گزارشهایی از ابتلا به درماتیت تماسی بعد از مصرف پانسمان هیدروژل وجود دارد.
- در یک مورد ، پس از استفاده از یک پانسمان تعدیل کننده پروتئاز ، یک بیمار مبتلا به زخمهای مکرر پا دچار ضایعات اگزمایی شدید پوست اطراف زخم شد. عامل حساسیت زا سلولز اکسید شده بازسازی شده معرفی شد.
- هنگام آزمایش پچ ، دیده شد که برخی از بیماران به پانسمانهای هیدروکلوئیدی واکنش حساسیتی نشان دادند.
- در مطالعه ای که برای بررسی فراوانی حساسیتهای تماسی در بیماران مبتلا به زخمهای مزمن انجام شد؛ ۵۵٫۵٪ موارد حساسیت تماسی را حداقل هب یک ماده نشان دادند.
- بیشترین واکنشها به PVP-ید (۲۰٪)، گل حنا پرو (۱۵٫۶٪)، ترکیب عطر (۱۱٫۱٪)، کلوفونی (۸٫۸٪) و دی کرومات پتاسیم (۶٫۷٪) بود.
- بیماران مبتلا به زخمهای مزمن و پیچیده نسبت به کسانی که زخمهای معمولی تری را تجربه کرده و زخم ایشان در مدت کوتاهی التیام مییابد، به میزان بیشتری علائم حساسیت پوستی به پانسمان زخم یا چسب و … را نشان میدهند.
- همچنین قابل توجه است که در مواردی پانسمان هیدروکلوئیدی و یا پانسمان با چسب آکریلات باعث واکنشهای شدید آلرژیک شده اند؛ که مشابه آن با پانسمان سیلیکون نرم دیده نمیشود.
برای جلوگیری از ایجاد واکنشهای آلرژیک به پانسمان و… در بیماران مبتلا به زخم چه باید کرد؟
در مورد مواد و محلولهای موضعی قبل از مصرف مقدار کمی از آنها را در پشت ساعد بیمار استفاده کنید و یک ساعت منتظر بمانید و چنانکه واکنشی نشان نداد؛ استفاده بفرمایید در مورد پانسمانها و چسبها از بیمار بخواهید که در صورت ایجاد عوارضی مثل خارش، سوزش، التهاب و هر حالت غیر عادی که در ناحیه احساس شود، اطلاع رسانی کند.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.